Konu: Türkiye'nin coğrafi bölgeleri Paz Kas. 30, 2008 1:21 am
Türkiye'nin coğrafi bölgeleri, 6 Haziran - 21 Haziran 1941 tarihleri arasında Ankara'da toplanan Birinci Coğrafya Kongresi tarafından belirlenmiştir. Kongre ilk, orta ve lise müfredat programları ile ders kitapları, coğrafya terimleri ve coğrafî isimlerin yazılması, Türkiye Coğrafyası'nın ana hatları ve yerlerin adlandırılması üzerinde çalışmalar yapmak amacıyla toplanmıştı. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrilmiş olması, dağların Anadolu'nun iç kesimlerini kıyılardan ayırması, iklim, ulaşım ve bitki örtüsü gibi kriterler dikkate alınarak Türkiye'nin coğrafi bölgeleri belirlenmiştir.
Bölgeler ve bölümler [değiştir]Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler yönünden sınırları içinde benzerlik gösteren geniş alanlara bölge denir. Sınırları içinde benzerlikleri olan ancak bölgenin diğer yerlerinden farklı olan küçük alanlara ise bölüm denir. Birinci Coğrafya Kongresinde Türkiye coğrafi 7 bölgeye ve 21 bölüme ayrılmıştır.
Akdeniz Bölgesi: Antalya Bölümü, Adana Bölümü Doğu Anadolu Bölgesi: Yukarı Fırat Bölümü, Erzurum - Kars Bölümü, Yukarı Murat - Van Bölümü, Hakkâri Bölümü Ege Bölgesi: Ege Bölümü, İç Batı Anadolu Bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Orta Fırat Bölümü, Dicle Bölümü İç Anadolu Bölgesi: Konya Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü, Yukarı Kızılırmak Bölümü Marmara Bölgesi: Yıldız Bölümü, Ergene Bölümü, Çatalca - Kocaeli Bölümü, Güney Marmara Bölümü Karadeniz Bölgesi: Batı Karadeniz Bölümü, Orta Karadeniz Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü
Bölgeler ve iller [değiştir]Türkiye'nin coğrafi bölgelerinin sınırları illerin idari sınırları doğrultusunda belirlenmemiştir. Bu nedenle birçok il birden fazla coğrafi bölgenin içinde olabilir. İl merkezleri baz alındığında bölgelerin kapsadığı alanlardaki iller şunlardir.
Akdeniz Bölgesi [değiştir] Akdeniz BölgesiAdana Antalya Burdur Hatay Isparta Kahramanmaraş Mersin Osmaniye
Doğu Anadolu Bölgesi [değiştir] Doğu Anadolu BölgesiAğrı Ardahan Bingöl Bitlis Elazığ Erzincan Erzurum Hakkari Iğdır Kars Malatya Muş Tunceli Van
Ege Bölgesi [değiştir] Ege BölgesiAfyonkarahisar Aydın Denizli İzmir Kütahya Manisa Muğla Uşak
Güneydoğu Anadolu Bölgesi [değiştir] Güneydoğu Anadolu BölgesiAdıyaman Batman Diyarbakır Gaziantep Mardin Siirt Şanlıurfa Şırnak Kilis
İç Anadolu Bölgesi [değiştir] İç Anadolu BölgesiAksaray Ankara Çankırı Eskişehir Karaman Kayseri Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Sivas Yozgat
Marmara Bölgesi [değiştir] Marmara BölgesiBalıkesir Bilecik Bursa Çanakkale Edirne İstanbul Kırklareli Kocaeli Sakarya Tekirdağ Yalova
Karadeniz Bölgesi [değiştir] Karadeniz BölgesiAmasya Artvin Bartın Bayburt Bolu Çorum Düzce Giresun Gümüşhane Karabük Kastamonu (Orta) Ordu Rize Samsun Sinop Tokat Trabzon Zonguldak oluşturur...
KKTC [değiştir] Bakınız [değiştir]Ayrıntılı bilgiler için KKTC maddesine bakınız.
Bölgelerin yüzölçümleri [değiştir]Göller dahil Türkiye'nin kapladığı alan 814.578 km²'dir. Bu alanda;
Marmara Bölgesi %8,5,
Ege Bölgesi %12,
Akdeniz Bölgesi %16,
İç Anadolu Bölgesi %18,
Karadeniz Bölgesi %18,
Doğu Anadolu Bölgesi %21,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi %7.5 yer tutar.
Bölgelerin isimlendirilmesi [değiştir]Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir (Akdeniz Bölgesi, Karadeniz Bölgesi, Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi). Diğer üç bölge de Anadolu bütünü içindeki konumlarına göre adlandırılmışlardır (İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi). Türkiyenin yön isimlendirmesinde Doğu şark, Batı Garp, Güney Şimal, Kuzey Yıldız olarak adlandırılır.
Bölgelerde nüfus [değiştir]Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklarin oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar. Nüfusun en yoğun olduğu bölge Marmara Bölgesi en seyrek olduğu bölge de Doğu Anadolu Bölgesidir. Marmara'nın kalabalık bir nüfusa sahip olmasında İstanbul önemli bir rol oynar.
Bölgelerin özelliklerinden bazıları [değiştir]Türkiye'nin coğrafi bölgelerinin karakteristik özelliklerinden bazıları şöyle sıralanabilir:
Alanı en büyük bölge: Doğu Anadolu Bölgesi Alanı en küçük bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi En yüksek bölge: Doğu Anadolu Bölgesi En alçak bölge: Marmara Bölgesi En uzun kıyılara sahip bölge: Ege Bölgesi En fazla yağış alan bölge: Karadeniz Bölgesi Yazın en sıcak bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Kışın en ılık bölge: Akdeniz Bölgesi En soğuk bölge: Doğu Anadolu Bölgesi Orman varlığı en zengin bölge: Karadeniz Bölgesi Orman varlığı en fakir bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Güneşlenme süresi en kısa bölge: Karadeniz Bölgesi Güneşlenme süresi en uzun bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Heyelanın en çok görüldüğü bölge: Karadeniz Bölgesi Volkanizmanın en etkin olduğu bölge: Doğu Anadolu Bölgesi Seracılığıın en fazla geliştiği bölge: Akdeniz Bölgesi Nüfusu en kalabalık bölge: Marmara Bölgesi Nüfusu en az olan bölge: Doğu Anadolu Bölgesi İklim çeşitliliği en fazla olan bölge: Marmara Bölgesi Enerji tüketimi en fazla olan bölge: Marmara Bölgesi Maden zenginlikleri en fazla olan bölge: Doğu Anadolu Bölgesi