HayaLi Soy AğaçLarının Hangisi Doğru Hayali Soy Ağaçlarının Hangisi Doğru Prof.Dr. Arif SARSILMAZ
Geçtiğimiz yıl dünyanın önemli bilim dergilerinden Science'da sekiz kişilik bir araştırma grubu tarafından neşredilen bir makale biyoloji çevrelerinde büyük yankılar uyandırdı. Zira 12 Şubat 1988 tarihli Science'da yeralan bu yazı bugüne kadar üzerinde ısrarla durularak ilim âlemine kabul ettirilmeye çalışılan Filogeni (soy ağacı)'nin tamamen peşin hükümlü kabullenmelere dayandığını açıkça göstermekteydi. Evrim nazariyesini savunanların zoolojiye ait bütün dallara sinsice işlediği bu hayali soy ağacı biyolojiye yıllarca materyalist bir gözle bakılmasının ana sebebi olmuştur. Tek hücrelilerden insana kadar bütün canlıların tesadüfi sebeplerle birbirinden "türediği" gibi bir safsata bu peşin hükümle hazırlanan soy ağacı ile şekillendirilmiş daha sonra da bu çürük temel üzerinde biyolojinin harika nizam ve kanunları gösterilmeye çalışılmıştır. Bugün artık Batı'da hemen hemen terkedilmek üzere olan Evrim nazariyesine en büyük darbe de yine Batı'nın insaf sahibi bazı araştırmacılarından gelmektedir. Science'de yayınlanan sözkonusu makaleyi yazan araştırmacılar açıkça şunları ifade etmektedirler: "Biz bu çalışmamızda farklı filogeni ağaçlarına ait gizli ve açıklanamamış sorulara izah getirebilmek için çok hücreli hayvanlar âlemine ait çeşitli hayvan şubelerinden (derisi dikenliler yumuşakçalar eklembacaklılar halkalı ve yassı solungaçlılar sölenterler ve omurgalılar) tek hücrelilerden mantarlardan ve bitkilerden aldığımız örnek canlıların hücrelerindeki 18s'lik rRNA ların(*) sıralanışlarını inceledik. Hedefimiz şimdiye kadar kabul edilen soy ağacındaki basitten komplekse doğru olan evrim sırasını RNA ölçümleriyle de ispatlamak ve paralelliği göstermekdi. Bugüne kadar Karşılaştırmalı Anatomi Embriyoloji ve Paleontoloji'den elde edilen bilgiler canlılar arasındaki akrabalık bağlarını kurmakta kullanılmaktaydı. Fakat bu eski usullere dayandırılarak yapılan soy ağaçları son derece münakaşalıdır. Hayvan şubeleri (phylum) oldukça farklı organik yapıları içine almaktadır. Onları daha büyük birimlere dahil ederek birleştirmede kullanabileceğimiz çok az hususiyet vardır. Hususiyetlerin çoğu tek bir şube ile sınırlı olduğundan bunlar akraba olduğu iddia edilen şubeler arasındaki bağı ortaya koymada kullanılamaz. Hatta segmentasyon (vücudun bölümlerden meydana gelmesi) gibi benzer hususiyetler farklı şubelerde olmasına rağmen homoloji (menşe birliği) yoktur. Ayrıca şubeler arası akrabalığı tesbit etmede kullanılan çoğu karakterlerin tarihi devamlılığını gösteren hiçbir fosil kaydı yoktur. Canlılar arasında akrabalık olduğunu düşündüren em briyolojik bilgilerimizi soy ağaçları oluşturmada kullanılacak şekilde yorumlamak oldukça zordur. Çünkü embriyolojik özelliklerin altında yatan gelişmeyle alâkalı hâdiseler tam olarak anlaşılamamıştır. Bütün bu saydığımız zorluklara rağmen bugüne kadar en çok kabul ettirilen çok hücrelilere ait soy ağacı şekil 1 'de gösterilmiştir.
Aslında protein hormon ve enzim gibi bileşiklerin molekül yapıları DNA tarafından şifrelendiği için klasik anatomi ve embriyoloji bilgilerinden çok daha sağlam neticeler vermektedir. Dolayısıyla benzerlik ve farklılık gibi iddia edilen akrabalık problemlerini çözüme kavuşturması ve bunlara biyokimyevi temel oluşturması bakımından daha sağlam soy ağaçları yapma imkânı verir. Her canlının vücud ve faaliyet programını taşıyan DNA 'dan çıkan emirler RNA moleküllerine o canlının kendine has proteinleri sentezleme talimatını vermektedir. Bu düşünce ile giriştiğimiz çalışmada her türün hücrelerine ait RNA'ları içinden 18s'lik rRNA'ların sekansları(**) tarandı. Çalışmada 18s'lik ribozomal RNA geninin deşifre edilen kısımları kullanıldığından akrabalık karşılaştırmaları yapmak oldukça faydalı oldu. Birbirinden çok uzak organizmalarda DNA molekülünün hızlı şekilde değişen nükleotidleri arasında homoloji (benzerlik) kurmak mümkün değildir. Bu yüzden biz 18s'lik rRNA sekansının korunan kısımları üzerinde çalıştık. Neticede eskiden kabul edilen soy ağacından çok farklı yeni bir soy ağacı elde ettik. Bizim dışımızda diğer rRNA'lara dayalı çalışmalardan elde edilen soy ağacı bizimkinden farklıdır. Eğer biz nükleotid dizileri arasındaki menşe birliğini araştırırken daha az belirgin homoloji gösteren nükleotid dizilerini de çalışmaya dahil etmiş olsaydık çok daha farklı bir soy ağacı çıkarabilirdik. Yani kas dokusuna ait aktin ve miyosinlerden tutun da çeşitli organ proteinlerinin aminoasit dizileri bakımından enzim ve hormonlara ait molekül dizilerine kadar birçok makro molekülü kodlayan nükleotidlerin sıralanışına göre farklı soy ağaçları elde edilebilir."
İşte insaflı bilim adamlarının ağzından yapılan bu itiraf yıllardır kabul ettirilmeye çalışılan "evrim ağacının" tamamen peşin hükümlerle oluşturulmuş olduğunu isbat etmektedir. Yani önce evrim kabul edilmiş sonra da işe yarar hale getirilen bütün bilgiler bu temel üzerine dizilerek hayali evrim ağacı çizilmiştir. Ama günün birinde burada olduğu gibi bazıları hiçbir peşin hüküm-veya ideolojik sayılabilecek bir endişe- taşımaksızın daha değişik bir soy ağacı çizince bütün plânlar alt-üst olmuş ve "bunların hangisi doğru" sorusu aslında bunların hiçbirinin doğru olmadığını ortaya koymuştur. Hakikatleri bütün açıklığı ile ifade edebilen bu gibi insaflı araştırıcıların sayısının artması ve bütün ilimlerin hakikatlere tercüman olabilmesi dileğiyle...
*) RNA: Hücrede proteinlerin sentez edildiği yapılar olan ribozomların bünyesinde bulunan moleküldür. Bunların büyüklükleri ve molekül ağırlıkları farklı olduğundan 23 s 18s 5s vs... gibi gruplara ayrılarak incelenmektedir. **) Sekans: Canlıyı meydana getiren özelliklerin kodlandığı moleküller olan nükleik asitlerin (DNA ve RNA) yapısını oluşturan moleküllerin (nükleotidlerin) diziliş sırası.
Konu: HayaLi Soy AğaçLarının Hangisi Doğru 
