Meftûnumdur ona. Adına kurban olduğum ismin son harfi olduğu için. “Dal” harfi bana hep kulluğu hatırlatır ışık kırılması gibi iki büklüm olmuş haliyle. Doğrulsa “Elif olacaktır; ama o “Elif”e olan saygısını ezelden beri kalbinde saklamanın sancısı içinde kıvranmaktadır. Belki de Rahman kendi suretinde yarattığı insana. takınması gerektiği tavrı öğretsin diye tersim etmiştir onu. Mahviyeti tevazuu hiçliğe dürülü hakiki varlığı simgelesin ve varlık gayesine ermesi içindir onun şekiller âlemine geliş hikmeti.. Son kıvrımlarını tamamladıktan sonra gölgesi sabittir “dal”ın. Vuslatta eriyen zaman ve ayrılığın hicran yamacında bitmek bilmeyen yekpare “an”ı tedâyi ettirir bazen de Burak'ı. Mirac'ın şanlı yolcusunu sırtında taşıma şerefine eren bu talihli varlığın nal izlerini kimbilir hangi yıldızlar ve hangi semâlar koynunda mukaddes bir emanet gibi saklıyordu da bizim muhayyilemiz onu udal”da yakalamaya çalışıyordu. Bilseydik biz de en az Burak kadar talihli sayılabilirdik.
O heveslerin bozguna uğradığı ma’rekedir. Duygulan renk küresi şeklinde döndürüp aklaştıran cazibe onun eseridir. “Havf”ın dudağında bir ürperti gibi durur; fakat “reca”nın yanaklarında işve ve naz dolu bir gamzedir. Ama “şatahata” aldanmaz boynu her zaman eğiktir.
Izdırabı iştah edinmiş sadrı “İnşirah Sûresi” okuyan bir şefkat âbidesinin ana kucağı kadar sıcak ve ünsüyetli kendi can düşmanına dahi hayat vermeye hazır açılmış kollarını hatırlatır bana o. Koşup o kollara atılasım ve hıçkırıklarımı o sırlı mahzene saklayasım gelir hep. Hıçkırıklar bahanedir gaye ona sarılmak ve son dalda asılı son gülücüğü yakalamak.. Süreyya salkımının eski bir hurma dalına asıldığı gibi. Bilmem ki tutunacak hiçbir dalı kalmamışlardan başkası böyle lahûtî bir ânın kıymetini kavrayabilir mi?
“Dal” mağaraya benzer. Kendisine benzemeyen o mağaraya giremez. Ve girip emniyete eremez. İnsan bir dal olup eğilmeli ki mağaraya girebilsin. Billurlaşma otağı bu obaya kurulmuştur. Erenlere müjde ola! Ve her asrın Yemliha’sına!
Beli bükük ihtiyardır o. Rahmet garantisi olan bir ihtiyar. Allah Rasûlünün “Olmasalardı başınıza belâlar sel gibi yağardı” dediği aziz varlık. Allah'ın azap etmekten haya duyduğu onur heykeli. Güneş renkli saç ve sakalıyla ufûle meydan okuyan ışık süvarisi. Özünde binbir fecri besleyen tan yeri. Tecessüs ufkunu sınırlayan tek soru; “Sabah yakın değil mi?”
Duâ için açılan eller ve o ellere iştirak eden dil ve gönüller hep dal'a benzerler. “Kaza” sahili “ata” mevcelerine karşı korumasızdır. Rahmet kaderi tebdil eder. Yunus bir dal gibi kıvrılıp eşiğe baş koyunca Tapluk ona “Bizim” der. Bedir'de açılan eller hürmetine gökten bölük bölük melek iner. Şadırvan'da dökülen katreler sel sel olur bütün dünyâyı temizler. Bir şartla ki dualar “dal” gibi sabit kalabileler. Israr ve iştiyak perdeyi aralar. Kader sırları gönül aynasına akseder. Bilen susar bilmeyenler anlatmaya kalkar.
Kaf dağından daha ağır hamuleyi omuzlama zorunda kalan dava adamının remzidir o. Himmetini milleti yapan ve şahsiyetinde cemiyet acısını mayalamaya çalışan kasıklarındakı sancıyla iki büklüm dava adamının. Birgün gökteki yıldızlar onun geçeceği yollara parke taşı gibi sıralanacak ve o ışıktan yollar üzerinde yürüyecektir; fakat şimdi o dikenli bir tarlada yürümek ve kandan irinden deryalar geçmek zorundadır. Veya gelecek neslin zafer arabalarına yol hazırlamaktadır. Selâm “Şirin”i davası olan Ferhadlara! Ve binlerce selâm elindeki kazmayı zeminine vurabilmek için bir dal gibi incelip iki büklüm olanlara!
Edep nişanesi. Mürşid ve mualliminin önünde diz kırıp ilim ve irfan dersi alan talip ve tilmizin hâli. Bereket arklarının gölleştiği menzil. Hürmet ile feyzin buluştukları mekan. Medeniyet kubbesini ayakta tutan sütun. Medenî insanı onsuz düşündüğünüzde bir damla pis su. Bulaştığı yeri yıkamak zorunda kaldığınız meni. Dal suda resim çizen Kudret Eli'nin mucizevî işareti. “Ben”i cilveye bende eden kement. “Men bende şudem- Ben köle oldum” muştusunun vicdanda akseden sesi.
Ezel canibinde başlayıp ebede doğru uzanan bir yoldur o. Keskin viraj ise dünyâ. İnsan onu dönmek zorundadır. Ve dünyâda kalacağı müddet de işte o kadardır. Zavallı insan bu dönemeçte nice ümranlar kurmakta. Kurduğunu ayakta tutabilmek için kendisi yıkılmakta. İğrenç ve utanç verici davranışlarla birbirini kırmakta.
Yorgundur dal. sırasını savmış olmak için yaşamayan her faziletli insan gibi yorgundur. Çiçekler onda açmış meyveler ağır basmıştır. Eğilmesi ondandır. Bezginlik ve bıkkınlık ondan çok uzaktır. Fâni âlemde yorulmak çalışmak ve yaşamak demektir. Yorulmayanlar ya ölüler ya da tembellerdir. Varsın “Edebiyat”ı “Edebi-at” şeklinde bir emir zanneden paradoks havarileri düşünce cümbüşüne attıkları ilk adımda gözleri kamaşıp meramlarını anlatmak için “yorulmamış kelimeler” araya dursunlar! Harf manâsıyla da küçük bir ağaç olma durumuyla da “Dal” yorgundur ona yaslanmasınlar ve ona el uzatmasınlar. Ve sakın heveslerini his kabul ederek dalda terennüme kalkmasınlar. Hiç olmazsa bindiği dalı kesen gibi olmasınlar! Dini kucaklayan sır. Cennete açılan menfez. Din dal ile başlar. Aynen ilk emir olan “Oku” nun bir dal olan mağarada başlaması gibi. Dini deyn yapan cezim. Deyn borç; cezim ise sebat demek. Din kutlu mükellefiyet. Ağır fakat hafifletici. Günâhın vebali altında inleyen kişiyi bir serçe çevikliğine kavuşturucu. Serçe çevik-çavak. O da diğer kuşlar gibi. kanatlarını dal şeklinde açar ve öyle uçar. Farkı ilk gördüğü dala konması ve uçmayı gaye yapmaması. Tekellüften ve şekilcilikten uzak yaşaması ve benim için “Dal”daki çağrışımlara ilham kaynağı olması...
Konu: 'Dal'daki ÇağrışımLar 
