Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


Hoşgeldiniz, Misafir
Son Ziyaretiniz: Perş. Ocak 01, 1970
Toplam Mesajınız: 17
 

AnasayfaLatest imagesKayıt OlGiriş yap

Edİlgen Çati The Passive Voice

Önceki başlık Sonraki başlık Aşağa gitmek
Yazar Mesaj
KaranLık
Co-Admin
Co-Admin
KaranLık
Cinsiyet: Kadın
---www.acemi.yiz.biz---
Yaş : 32
Kayıt tarihi : 12/02/09
Mesaj Sayısı : 5386
Nereden : DüşLerin İçinden
Lakap : (Küb)
Edİlgen Çati The Passive Voice Vide
http://www.acemi.yiz.biz
MesajKonu: Edİlgen Çati The Passive Voice Edİlgen Çati The Passive Voice EmptyPtsi Tem. 13, 2009 2:12 pm

KISA GİRİŞ VE BİR UYARI

Edilgen çatı (the passive voice), bir yabancı dil olarak İngilizce eğitiminde, kolay öğretilen/öğrenilen konulardan birisidir... Okulda, kurslarda ve gramer kitaplarında da en popüler konu başlıkları arasında yer alır.

Bir gramer terimi olarak voice, öznenin eylemi yapan / gerçekleştiren mi, yoksa eylemden etkilenen, "kabak başına patlayan" kişi yada varlık mı olduğunu gösteren yapı demektir.

Özne, etken çatıda (the active voice) olayın, eylemin failidir... Edilgen çatıda (the passive voice) ise eylemin hedefi, eylemden etkilenen, "kabak başına patlayan" kişi yada varlıktır.

Edilgen cümleleri kurmak da çok kolaydır, görünce tanımak da... Ama, bir noktaya önemle dikkat edilmelidir. Gerçek iletişim ortamlarında, etken ve edilgen cümle tercihi rastgele değil, belli koşul ve gerekçelere bağlıdır. Bu konuya az aşağıda ayrıntıları ile gireceğim.

Burada bir uyarıda bulunmak istiyorum. Birçok kitapta, egzersiz amacıyla, anlamca havada kalan, çok tuhaf örnekler verildiğine tanık oluyoruz. "She makes good cakes," şeklinde bir cümle verip, bunu edilgene çevirmemizi isterler!! = ***Good cakes are made by her... Güzel kekler onun tarafından yapılır, veya Onun tarafından güzel kekler yapılır...

Oysa, böylesi afaki ve savruk örneklerle gerçek iletişim ortamlarında karşılaşma olasılığımız sıfır değil midir? Gerçek iletişim ortamlarında kullanılma olasılığı düşünülmeden sunulan bu tür soyut gramer veya yapı örnekleri bizlere yalnızca zarar verebilir. Örnekler, gerçek yaşam ve iletişim ortamlarına ters düşmemelidir.

Bu bakımdan, edilgen cümlelerin yapısal özelliklerine geçmeden önce, bunların hangi durum ve koşullarda kullanıldıkları konusunu önemle ele almak gerekir.


KULLANILDIKLARI YERLER
Gerçek iletişim durumlarında, paşa gönlümüz nasıl dilerse, ister etken ister edilgen cümlee kuramayız. Edilgen cümlelerin tercih edilmesini gerektiren, zorunlu kılan belli durumlar vardır.

İngilizce'de olağan S+V+O düzeni (subject + verb + object; özne - fiil - nesne: yani "aktif cümle" yapısı) yerine, edilgen cümle yoluyla anlatım gereği aşağıdaki durumlarda ortaya çıkar:

1 Olayın kimler tarafından gerçekleştirildiği bilinmemektedir. "Faili meçhul" dür. Bu durumda, esasen, etken cümle kurulamaz.

That shop was broken into last night; and a dozen mobile phones and many other valuable goods were stolen. (= Fail yada failler bilinmiyor)

Several people were assaulted and robbed in that district last night. (= Yukardaki gibi)

NOT: "Fail" bilinmiyor olsa da, belirsiz özneler kullanılarak etken çatıya işlerlik kazandırılabilir: Somebody broke into that shop last night... Yada, Thieves broke into that shop... gibi. Ama genelde, edilgen çatıda, dikkatimizi belirsiz özneler yerine, olaylar üzerine yoğunlaştırmayı tercih ederiz:

2 Çevremizdeki belli bir kişiyi suçlamaktan kaçınmak, yada belki kimliğini saklamak isteyebiliriz:

Listen to me, boys; I think this letter has been opened and read and then carefully sealed again! ("İçinizden biri yapmıştır" suçlamasından kaçınıyor, dolaylı olarak söylüyoruz...)

You were seen with a man yesterday afternoon. (= "Bırak şimdi kim görmüş, kim bana söylemiş... Önemli olan senin bir adamla görülmüş olman...")

3 Olayı gerçekleştirenler değil, olayın kendisi dikkat odağıdır: Kim tarafından olursa olsun, olayın niteliği değişmeyecektir:

Such toys must be made of plastic and only non-toxic and non-staining types of paint must be used for the top coat. (top coat = son kat boya)

The ingredients are poured into a cup and thoroughly stirred.

4 Bilimsel ve teknik metinlerde edilgen cümlelere sık rastlanmasının nedeni de yukardaki durumdur. Yazarın kendisini önplana çıkaracak şekilde, "I did this, I did that..." tarzında bir anlatım kullanması, okuyucuya / dinleyiciye bilimsel nesnellik adına itici gelir. İtiraf etmek gerekir ki, edilgen çatıda kurulan cümleler, anlatıma belli bir "nesnellik" nüansı katar.

The distance between the stars is measured in terms of light years.

The protein concentration required to saturate the solid phase was determined and the amount of bound protein was quantified by the micro-bicinchoninic acid protein assay.

5 Etken cümledeki nesne önplana çıkarılmak, vurgulanmak istenmekte, dolayısıyla da edilgen kuruluş tercih edilmektedir:

His death was mourned by the whole nation... His books are read by millions of people today...

6 "Agent", yani olayı gerçekleştiren kişi veya kişiler aşikardır; anılmalarına / zikredilmelerine gerek yoktur:

He was crowned the king.

The thieves were caught later that day. (The police caught the thieves...)

Office mail is now delivered twice a day.

7 Sözdizimsel (sentaktik) gerekçelerle, edilgen cümle kullanımı zorunlu hale gelebilir. Bu konuya Bölüm 12'de "dangling participles" başlığı altında değinilmişti. Aynı konu, İngilizce'nin Püf Noktaları kitabımızda da ayrıntıları ile yer almaktadır (Bölüm 10, Madde #069 -- sallantıda kalmış nitelemeler). Kısaca örneklersek:

YANLIŞ : While walking home late last night, a funny-looking man stopped me. (Çünkü burada, "Evine gitmekte olan tuhaf görünüşlü bir adam beni durdurdu", demiş oluruz)

BİR ÇÖZÜM YOLU : While walking home late last night, I was stopped by a funny-looking man. (Edilgen cümle kurarak, ifadeyi belirsizlikten kurtarırız.)

Tekrarlarsak, etken veya edilgen cümle tercihi keyfi değildir. Edilgen ifadelerin tercih edilmesini gerektiren, zorunlu kılan durumlar vardır.

Bununla birlikte, çağdaş üslupbilim (özellikle de Amerikan), olabilecek her yerde etken anlatım tercihini önermektedir. "Doğrudan, dolaysız ifade" günümüzde bir anlatım meziyeti sayılmaktadır... Ki, bu da benim gibi "biraz kitabî de olsa, klasik ve edebî dolambaçlı anlatımları" çekici bulan eski dünyalılar için az çok üzücü olmaktadır

EDİLGEN CÜMLE YAPISI
To Be + V3

Edilgen cümlede zamanı (tense) To Be fiili gösterir. Asıl fiil, geçişli (transitive) bir fiil olmak zorundadır ve her zaman " V3 " (past participle) biçiminde olacaktır. (Fiil çeşitleri ile ilgili olarak, aşağıda "Edilgen Cümlerin Çeşitli Özellikleri" bölümü Madde 1'e bknz.)

Özne, aktif tümcedeki "eski nesne" dir. Öte yandan, aktif cümledeki "eski özne" ise ancak belli durumlarda kullanılacak "by-öbeği" (= agent) kimliğini kazanır. Formülümüz şöyle:







ÖZNE
TO BE
ASIL FİİL
AGENT
TÜMLEYİCİ

"eski nesne"
tense gösterir
V3
varsa
varsa

This poem
was
composed
by an unknown

artist
in the 12th

century.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek

Edİlgen Çati The Passive Voice

Önceki başlık Sonraki başlık Sayfa başına dön
1 sayfadaki 1 sayfası

Bu forumun müsaadesi var: Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
 :: Acemi Forum Eğitim & Öğretim :: Ödevler & Tezler & Projeler :: Yabancı Dil -
Powered by phpBB © Acemi Forum
Copyright © 2007 By [-İDLE-] & adegerli33