İŞİTME NEDİR: Atmosferde oluşan ses dalgalarının kulağımız tarafından toplanmasından, beyindeki merkezlerde karakter ve anlam olarak algılanmasına kadar olan süreç işitme olarak adlandırılır.
SES NEDİR: Ses enerjisi bir titreşimdir. Maddeden oluşan bir ortamda yayılan mekanik bir titreşim dalgasıdır. Bir klinisyene göre ise ses, işitme duyusunun uyaranıdır.
SES FREKANSI NEDİR: Bir saniyede oluşan titreşimlerin sayısına ses frekansı denir. Ses frekans birimi Hertz (Hz)'dir. Frekansı arttıkça ses tizleşir (incelir). Düşük frekanslı sesler pes (kalın) sesleri oluşturur. İnsan kulağı 16 ile 20000 Hz arasındaki sesleri işitebilir. Saniyede titreşimi 16'dan az olan seslere subsonik, 20000 üzerinde olanlara ise ultrasonik sesler denir.
SESİN ŞİDDETİ NEDİR: Sesin kulak tarafından duyulan yüksekliğine sesin şiddeti denir. Şiddet birimi desibel'dir (dB). Desibel insan kulağının işitebildiği en küçük ses şiddetidir. Fısıltı sesi 30 dB Konuşma sesi 40-60 dB Bağırma sesi 80-90 dB Uçağın kalkışı 120-140 dB Tüfek patlaması (yakın Mesafe) 130 dB
ODYOMETRİK MUAYENE NEDİR: İşitmenin ölçülmesi ve işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesine odyometrik muayene denir. Bu ölçümlerde kullanılan cihazlara odyometre denir. İşitme iki şekilde gerçekleşir; 1- Hava yolu ile (air conduction) 2- Kemik yolu ile (bone conduction) Normal işiten bir kulakta hava yolu ile işitme kemik yolu ile işitmeden iki kat daha fazladır.
İŞİTME KAYIPLARI KAÇ ÇEŞİTTİR: İşitme kayıpları üçe ayrılır: 1- İletim tipi işitme kayıpları: Sesin iç kulağa kadar olan iletiminde bir patoloji (bozukluk) mevcuttur. Bu dış ve orta kulaktaki bir lezyona bağlı olabilir. 2- Sensorianeural tip işitme kaybı: İç kulak veya 8. sinir (işitme ve denge siniri) iletimindeki herhangibir bozukluğa bağlı işitme kayıplarıdır. 3 Mikst tip işitme kaybı: Hem iletim hemde sensorianeural olan işitme kayıplarıdır.
İŞİTME KAYBI DERECELERİ NELERDİR: 0-20 dB işitme kaybı, Çok hafif işitme kaybı 20-40 dB işitme kaybı, Hafif işitme kaybı 40-60 dB işitme kaybı, Orta derecede işitme kaybı 60-80 dB işitme kaybı, Belirgin işitme kaybı 80-100 dB işitme kaybı, İleri derece işitme kaybı 100 dB ve üzeri Total'a yakın işitme kaybı
ODYOMETRİK İNCELEME YÖNTEMLERİ NELERDİR: 1- Tonal Odyometri: A- Tonal Eşik Odyometri: Saf ton sesler vererek işitme eşiğini saptayan subjektif bir yöntemdir. B- Eşik Üstü (Supraliminer) Odyometri: Minimal eşitme eşiği ile maksimal işitme eşiği arasında kalan işitme alanındaki işitme bozukluklarını araştırır. 2- Vokal Odyometri (konuşma odyomtrisi): İnsan sesini ses uyaranı olarak kullanarak odyometrik değerlendirme yapmaya konuşma odyometrisi denir. 3- Objektif Odyometri: - Empedans odyometri - Elektroensefalografik odyometri (ERA) - Elektrokokleagrafi (ECochG) - Beyin sapı uyarılmış cevap odyometrisi (BERA)
4- Çocuk Odyometrisi (İnfantil odyometri)
RECRUİTMENT NEDİR: Ses yüksekliklerine karşı kişinin tahammülsüzlüğü (toleranssızlığı) demektir.
RECRUİTMENT HANGİ İŞİTME KAYIPLARINDA MEVCUTTUR: Koklear işitme kayıplarında işitme alanı daralır ve recruitment (yüksek sese tahammülsüzlük) vardır.
İŞİTME DUYUSU BEBEKTE NE ZAMAN BAŞLAR: Doğumdan önce anne karnına iken işitme organı fonksiyon görmeye başlar.
EMPEDANS ODYOMETRİ NEDİR: Orta kulak, koklea, 8. Sinir (N. Statoacusticus), 7. Sinir (N. Facialis) ve beyin sapı işitme yolları hakkında bilgi veren, hastanın koopere olması ön şartı gerektirmediği içinde bebek ve çocuklarda kolayca fonksiyonları gösterebilen objektif bir odyometri yöntemidir.
TİMPANOMETRİ NEDİR: Orta kulak esnekliğinin (compliance) dış kulak yolundaki basınç değişikliğine bağlı olarak ölçülmesidir.
AKUSTİK EMPEDANSMETER İLE NELER ÖLÇÜLÜR: Orta kulak basıncı Orta kulak esnekliği Dış kulak yolundaki hava basıncı değişiklikleri Akustik refleksin olup olmadığı Akustik refleks eşikleri Akustik refleks adaptasyonları Östaki borusunun fonksiyonu Tensor timpani ve stapes kaslarının ayrı ayrı kasılmaları Orta kulak hava basıncı değişimlerinin sesin iletimindeki etkileri ölçülür.
AKUSTİK REFLEKS NEDİR: Orta kulaktaki stapes kasının akustik uyaranlara verdiği yanıttır. Akustik refleks hangi kulak uyarılırsa uyarılsın her iki kulaktada alınır.
İPSİLATERAL VE KONTRLTERAL REFLEKS NEDİR: Bir kulağa hem uyaranı verip hem de o kulakta refleksin ölçülmesine ipsilateral refleks, bir kulağa uyaranı verip karşı kulakta refleksin ölçülmesine kontrlateral refleks denir.
TİMPANOMETRİNİN KLİNİK ÖNEMİ NEDİR: Bize ortakulak sisteminin değişkenliğini gösterir. Örneğin; orta kulakta sıvı varlığını (SOM), kemikçik zincirinde kopukluk veya fiksasyonu, östaki tüpü disfonksiyonunu ve otitis media gibi.
AKUSTİK REFLEKS NE ZAMAN ALINAMAZ: Ölçülen kulakta orta kulak patolojisi 7. Sinir (N.facialis) patolojisi Orta derecede iletim işitme kaybı İleri derecede koklear işitme kaybı 8. Sinir (N. Statoacusticus) patolojisi Beyin sapı akustik refleks yollarında bozukluk Bir kişide normal timpanogram, normal empedans ölçümleri, bilateral akustik refleksin varlığı NORMAL İŞİTMEyi gösterir Orta kulak basıncı normal olmasına rağmen akustik refleksin olmaması İŞİTME KAYBINI düşündürür. Akustik refleksin pratikte en çok yararlanıldığı alan bebeklerdir. Sıfır yaşındaki bir bebekte normal timpanogram ve normal orta kulak basıncı olmasına rağmen akustik refleks yoksa bu çocukta İŞİTME SORUNU vardır. Bu testler bebeklerin erken yaşlarda işitme kaybının tesbiti yönünden çok önemlidir.
ÇOCUKLARDA İŞİTME CİHAZI ENDİKASYONLARI NELERDİR: İşitme kaybı tesbit edilen çocuklarda, ilaç veya cerrahi yolla tedavi mümkün olmazsa duyma şansının çocuklara derhal verilmesi gerekir. Normal işitme eşiği 0-20 dB kabul edilmiştir. Çocukta 20 dB üzerinde işitme kaybı varsa çocuğun konuşma, anlama ve öğrenme yeteneği olumsuz yönde etkilenecektir. Bu durumda işitme kaybı 21 dB'i aşan çocuklar için işitme cihazı endikasyonu başlamıştır. Yapılan birçok araştırma uzun süre orta kulak sorunu olan çocuklarda hafif derecede olan işitme
kayıplarının, çocukların entelektüel gelişimini etkilediğini göstermiştir. Çocuklarda normal gelişimsel IQ = 104,5 iken, bu tür hafif işitme kaybı olan çocuklarda IQ = 92,4 bulunmuştur. Ayrıca hafif derecede işitme kaybı olan çocuklarda artikulasyon (telaffuz) kusuru gözlenmiştir. Böyle bir durumda bile işitme cihazı kullanmanın gerekliliği tartışılmazdır.
ÇOCUKLAR KONUŞMAYI ÖĞRENMEYE NE ZAMAN BAŞLARLAR: Çocuklar konuşmayı öğrenmeye hayatın ilk aylarında başlar. Konuşmanın temel taşlarını oluşturan Babbling ve Lalling adı verilen evreleri geçirebilmeleri için normal bir işitmeye sahip olma koşulu vardır. Bu nedenledir'ki mümkün olan en kısa zamanda çocuğa amplifikasyon (cihazla işitmeyi normale getirme) gereklidir.
ÇOCUKLAR HANGİ YAŞTA KONUŞMA GELİŞİMİNİ TAMAMLAR?: Bu yaş; 3,5-4 yaştır. Üçbuçuk - dört yaşına kadar çocuk duymazsa bu yaştan sonra eğitimin başarı şansı düşmektedir. Bu yaşa kadar konuşma ile ilgili sensör, psikomotor, entelektüel gelişimin tamamlanması gerekmektedir. Halk arasında hatta bir çok hekimler arasında işitme cihazının 6-7 yaşından sonra kullanılması gibi yanlış yönlendirmelere sık rastlanmaktadır. Bu son derece hatalı bir uygulama, hatalı bir yönlendirmedir.
HER İŞİTME KAYBINA HER TÜRLÜ İŞİTME CİHAZI UYGUNMUDUR?: Hayır, işitme cihazı seçilirken önce hastanın işitme eşiği saptanır. Her işitme cihazının ses kazancı değişiktir. İşitme kaybının derecesine göre hangi işitme cihazının uygun olduğu bazı testlerden sonra saptanır. Bilgisayarla kontrolü yapılır. Uygun olarak seçilmeyen bir işitme cihazı mevcut olan işitmeyi de kısa sürede yok edecektir. Bu nedenle cihaz seçimi ve adaptasyonu ehliyetli ellerde yapılmalıdır. Örnek verirsek; görme kusuru olan bir hastaya uygun gözlük vermezseniz hastanın görmesini daha da bozarsınız. İşitme cihazları da bu prensip içinde seçilmelidir.
İŞİTME KAYBI OLAN ÇOCUKLAR ZAMANINDA FARKEDİLİP GEREKLİ ÖNLEM ALINMAZSA NE OLUR?:Örneğin Ortalama 70 dB işitme kaybı olan ve tıbbi ve cerrahi tedavisi mümkün olmayan çocuk, 3,5-4 yaşına amplifiye edilirse (işitme cihazı uygulanırsa) normal bir insan olarak hayatını sürdürür. Aynı çocuk amplifiye edilmezse hayatını sağır-dilsiz olarak sürdürecektir.
NORMAL İŞİTMESİ OLAN ÇOCUKLARDA SES UYARANINA KARŞI OLUŞAN REFLEKSLER NELERDİR A-ELEMENTER REFLEKSLER a-(APR) Auropalpepral Refleks: Bebeklerde seslere karşı gözlerin kapanması b-Moro Refleksi: Seslere karşı sıçrama tarzında reaksiyon c-Solunumun durması veya inspiriumun derinleşmesi B-YÖNELME REAKSİYONU: Başı sese doğru çevirme C-UYANMA REAKSİYONU: Uyuyan çocuğun uyanması D-TUTUM DEĞİŞİKLİĞİ REAKSİYONU: Ajite çocuğun sakinleşmesi veya sakin çocuğun ağlaması
İŞİTME KAYBI OLUŞMASI YÖNÜNDEN RİSK GRUBU BEBEKLER: Herediter işitme kaybı öyküsü olanlar Kızamıkçık gibi intrauterin enfeksiyon geçirenler KBB anomalileri 1500 gr.dan az ağırlıklı bebekler Nörotoksik seviyede bilüribin artışı Travay sırasında hipoksi oluşumu.
Konu: İşitme Nedir?(lise) 
